Veldhoven, 13 april 2021
Pro Friet Manifest
ProFri, vakvereniging voor frituurprofessionals, keert zich tegen de eenzijdige beeldvorming van frituurspeciaalzaken. Zowel in de media als in notities en rapporten van adviesorganen en de overheid lijkt sprake van demonisering van de cafetaria’s, snackbars en frituren in ons land én hun typisch Nederlandse assortiment van frietgerechten en snacks als de frikandel, de kroket, bami- en nasisnacks en aanverwante lekkernijen.
In het bijzonder is ProFri gekant tegen de beeldvorming die recent is opgeroepen met het rapport ‘Een eerlijke kans op een gezond leven’ van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS).
ProFri: “Beperkingen frituurzaken onaanvaardbaar”
Kennelijk onwetend dat frituurspeciaalzaken een bijdrage leveren van hooguit 0,5 tot 0,8 procent aan alle in ons land genuttigde kilocalorieën, pleit de RVS in haar rapport onomwonden voor wettelijk instrumentarium voor gemeenten om (een teveel aan snackbars) te weren.
Naast het noemen van “fastfood-winkels of snackbars”, wordt in het rapport geen enkele ander verkooppunt van kilocalorieën benoemd, zoals bijvoorbeeld supermarkten die een calorisch aandeel hebben van tenminste 80 procent. In deze context is het naar de opinie van ProFri onaanvaardbaar om expliciet de cafetaria’s, snackbars en andere frituurspeciaalzaken beperkingen op te leggen ten aanzien van vestigingsplek, openingstijden of assortiment.
ProFri bepleit met dit Pro Friet Manifest:
- Het staken van symboolpolitiek rond voeding en overgewicht in (semi)officiële notities en rapporten, waarbij bijna steevast met de vinger wordt gewezen naar één branche in het bijzonder als de boosdoener, namelijk de typisch Nederlandse friet- en frituurspeciaalzaken;
- Het stoppen van voedseldiscriminatie door het consequent tonen van/verwijzen naar friet en andere frituurgerechten als symbolen van een vermeend onverantwoorde eetcultuur;
- Het staken van het meten met twee maten, waarbij kleine frituurondernemingen de maat wordt genomen, terwijl de realiteit is dat multinationale ondernemingen (supermarkten) het overgrote deel van de verkoop van voedselproducten voor hun rekening nemen (calorisch aandeel supermarkten: circa 80 procent);
- De erkenning dat frituurspeciaalzaken van oudsher een unieke status hebben als afhaalbedrijven (samen met het Chinees-Indische restaurant) en daarnaast belangrijk hebben bijgedragen aan de internationaal florerende Nederlandse aardappelverwerkende industrie en aan de groei van menig snackfabrikant en andere toeleveranciers;
- De erkenning van de status van cafetaria’s, snackbars en frituren als essentiële sociaal-maatschappelijke entiteit in veel wijken en dorpen waar andere voorzieningen vaak ontbreken en frituurondernemingen derhalve een belangrijke sociale rol vervullen.
ProFri’s Pro Friet Manifest benadrukt verder de volgende feiten:
- De voedselbestedingen in ons land bedragen ongeveer 67 miljard euro. De 5600 frituurspeciaalzaken, vaak eenmansbedrijven, zetten jaarlijks circa 1,2 miljard euro om. Hun geldelijke voedingsaandeel is dus circa 1,8%, in calorieën gemeten 0,5 tot 0,8%;
- Het kernproduct van de cafetaria’s, snackbars en frituren in ons land, inclusief de relatief jonge lichting grootstedelijke frietzaken, zijn veelal aardappelen van vaderlandse bodem. Friet bepaalt 55 tot 70 procent van de verkoop. Aardappelen bevatten meer waardevolle voedingswaarden dan hipsterfood als quinoa. Voor- en afgebakken zonder dierlijke vetten, is friet veganistisch streetfood uit eigen streek;
- Frituren is slechts één van de vele bereidingswijzen, naast koken, stomen, roosteren, bakken en braden. In een groot onderzoek in Spanje is aangetoond dat er voor de gezondheidseffecten vrijwel geen onderscheid bestaat tussen deze bereidingsmethoden.
UPDATE BERICHT: 9 september 2021
Een tweede versie van dit manifest is onlangs door de vereniging opgesteld en zal tijdens de komende jaarvergadering worden uitgereikt. Het bestuur wil dit manifest uitreiken aan staatssecretaris Paul Blokhuis, Jet Bussemaker (voorzitter van RVS) en 5 wethouders van Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Utrecht en Ede die eerder dit jaar in het nieuws kwamen, omdat zij 'snackbarren' willen weren in hun gemeenten. De nieuwe versie is door ProFri verder onderbouwd met feiten en cijfers en kreeg als titel: 'Snackbars, cafetaria's en frituurzaken toch niet de oorzaak van gezondheidsachterstand'.
